داستان زعفران و رنگ دهی زعفران
کیفیت زعفران در اصل به قدرت رنگدهی آن زعفران است. رنگ دهی زعفران، برای مردم خیلی اهمیت دارد. ولی باید توجه کرد که هر نوع رنگ دهی، اصلا خوب نیست. بعضی از سودجویان وقتی اهمیت رنگ دهی زعفران را برای مردم دیدند، به زعفران رنگ تقلبی زدند.
این رنگ تقلبی، در نظر اول باعث رنگ دادن بیشتر زعفران می شود. اما نه رنگ واقعی زعفران بلکه رنگ تقلبی و مصنوعی و در نتیجه مردم هم راضی تر می شوند. در حالی که واقعا این رنگ، رنگ واقعی زعفران نیست و به سلامتی مردم ضربه می زند.
امروز با شما درباره یکی از مهم ترین فاکتورهای کیفیت زعفران، یعنی قدرت رنگ دادن زعفران صحبت می کنیم.
مردم باید بتوانند رنگ واقعی زعفران را از رنگ تقلبی آن تشخیص بدهند. و زعفرانی را که رنگ تقلبی دارد، کنار بگذارند.
اگر هم به دنبال صادرات زعفران هستند، قدرت رنگدهی و کیفیت زعفران برای بعضی از کشورها مخصوصا اروپایی ها خیلی مهم است.
اولین انتظار آنها زعفران اصل است، نه زعفرانی که رنگ مصنوعی و تقلبی داشته باشد. به همین دلیل هم هست که سعی می کنند تا با ازمایش کردن آن زعفران در ازمایشگاه های کنترل کیفیت زعفران، قدرت رنگ دهی و کیفیت زعفران را تعیین کنند.
زعفران و رنگ دهی زعفران
زعفران از گل زعفران به دست می آید، یعنی کشاورز اول گل زعفران از مزرعه اش جمع می کند، هر گل زعفران، ۳شاخه زعفران دارد. کشاورز باید بعد از جمع کردن این گلها، زعفران هر گل را از آن جدا کند. این زعفران لحظه اولی که از گل جدا می شود، خشک نیست و یک نوع خیسی و طراوت همراهش است. برای استفاده از این زعفران، حتما باید خشک شود. روشهای مختلفی برای خشک کردنش وجود دارد. خیلی مهم است که زعفران به خوبی خشک شود و دیگر شاخه های زعفران خیس و نرم نباشند.
بیشترین قدرت رنگدهی زعفران، برای همین موقع (یعنی بعد از برداشت و خشک شدن زعفران) است. با مرور زمان از عیار یا قدرت رنگ دهی آن کم می شود اما عطر و بوی زعفران بالا می رود. به همین دلیل هم هست که زعفران برداشت پارسال از زعفران برداشت امسال عطر و بوی بیشتری دارد.
نکات مهم درباره رنگ دهی زعفران
اول از همه توجه کنید که یک شاخه زعفران نباید بلافاصله بعد از برخورد با آب سرد، رنگ بدهد. اگر این اتفاق بیفتد یعنی که زعفران رنگ تقلبی دارد. نکته مهم دیگری هم درباره رنگ تقلبی زعفران وجود دارد. آنهم اینست که زعفران واقعی در آب، آب را زرد روشن می کند نه نارنجی. اگر زعفرانی در آب به محض برخورد با آب رنگ نارنجی داد، یعنی رنگ تقلبی دارد.
برای تشخیص این قضیه می توانیم دست به آزمایش شویم.
در یک لیوان به اندازه ۲ سانت آب سرد بریزید. حالا ۳ شاخه زعفران را در آب بیندازید و ببینید که زعفران چه زمانی شروع به رنگ دادن می کند. اگر به محض برخورد با آب رنگ داد، یعنی تقلبی است. اگر رنگی که زعفران به آب داد، زرد روشن نبود و نارنجی بود باز هم به معنای رنگ تقلبی است. رنگ واقعی زعفران در مرحله اولیه را می توانید در عکس زیر ببینید. در اصل زعفران با رنگ زرد روشن شروع به رنگ دهی می کند و در ادامه این رنگ زرد تیره و تیره تر می شود تا نهایتا به نارنجی برسد. اما رنگ تقلبی و مصنوعی زعفران از اول رنگ نارنجی به آب می دهد.
این آزمایش برای خانواده ها خیلی خوب است. اما قدرت رنگ دهی زعفران را از راه دیگری هم می شود فهمید. چه راهی؟ آزمایشگاه. آزمایشگاه های تشخیص کیفیت می توانند بگویند که قدرت رنگدهی زعفران یا عیار آن چقدر است.
قدرت رنگ دادن یا عیار انواع زعفران
قدرت رنگ دهی زعفران پوشال (زعفرانی که ریشه زعفران مثل یک دم سفید، در قسمت پایینی هر شاخه زعفران وجود دارد) بین ۱۷۰ تا ۲۳۰ است.
قدرت رنگ دهی زعفران نگین (زعفرانی که دیگر ریشه ندارد و فقط شاخه های قرمز زعفران را در آن می بینید) بین ۲۳۰ تا ۲۶۰ است.
قدرت رنگ دهی زعفران نگین صادراتی (زعفرانی که قسمت بالایی آن درشت تر و پهن تر از نگین معمولی است و بیشتر به درد صادرات می خورد) بالای ۲۶۰ باید باشد.
زعفران سوپر نگین الان تربت حیدریه، عیار بالای ۲۷۰ دارد! این عیار بالا به دلیل وضعیت مناسب آب و هو و زمین کشاورزی تربت حیدریه است.